Günümüzde Çok Kesitli BT sistemlerinin gelişmesi sayesinde birçok ileri düzey radyolojik inceleme kolaylıkla yapılabiliyor ancak yapılan bütün incelemelerde hastaya verilen x-ışını yani radyasyon, dolayısıyla verilen doz, hasta sağlığı açısından çok önemli. Bu sebeple üretici firmalar, BT sistemlerinin verilecek dozu otomatik olarak ayarlaması için gereken yazılımları geliştirmiş hatta bununla da yetinmeyerek İterative Rekonstrüksiyon yöntemlerini geliştirerek hasta dozunu düşürmek için büyük adımlar atmışlardır.
Radyasyon dozundaki değişkenlikler
GE Sağlık, doz takip ve raporlama çözümü olan DoseWatch teknolojisi hastaların aldığı dozları mümkün olan en düşük seviyeye düşürmeye yardımcı oluyor. Bu teknoloji radyasyon dozundaki değişkenlikleri saptayarak BT çekim protokollerini standardize ve optimize etmekte kullanılıyor. Doz takip sistemleri, gerçekleştirilen incelemeler konusunda cihaz, teknisyen ve çekim protokollerinin bilgisayarlı istatistiksel analizine imkân sağlıyor. Doz optimizasyonu ve DoseWatch teknolojisinin bir diğer faydası, radyoloji teknisyenleri ve hekimlerde kalite konusunda yüksek farkındalık oluşturarak tıbbi personel arasındaki takımdaşlık ruhunu güçlendirmesi olarak göze çarpıyor.
Doz yönetimi
Dünyanın her yerinde gereksiz veya hatalı çekimler, aşırı doz uygulamaları, pediatrik hastalara yetişkin dozu uygulanması, hastaların boy/kilo/yaşlarına dikkat edilmemesi gibi medikal görüntülemede hatalı uygulamalar olmaktadır. Bahsedilen hatalı uygulamaların önlenmesi için doz yönetimi şarttır. Görüntüleme yapan tüm sağlık kurumlarının üst düzey kalitede klinik hizmet sunmak için hastalarına verdiği radyasyon dozunu takip etme ve yönetme sorumluluğu bulunmaktadır. Etkili bir doz yönetimi ise ancak uygun teknoloji, ekip, süreç ve uzmanlığın birleşimi ile mümkündür. Zen Odası, içerdiği çözümler sayesinde doz yönetimi, operasyonel verimlilik, hasta memnuniyeti ve maliyet yönetimi alanlarında fayda sağlamaktadır.
Doz yönetimi neden gerekli?
Radyasyonun zararlı etkileri: İyonlayıcı radyasyon hemen etkisini gösteren deterministik etkilerini (saç dökülmesi, yanıklar, can kaybı vb) veya uzun vadede kendini gösteren stokastik (mutasyon, kanser…) etkilerin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Doz yönetiminin hedefi, hastaların gerekenin üstünde doz almasını önlemektir ve bu sayede radyasyonun zararlı etkilerini mümkün olan en düşük seviyeye indirmektir.
Artan doz miktarı: Toplam olarak, BT çekimlerinin radyasyona maruz kalmadaki genel payı % 24’e ulaşmıştır. Hastalara tek seferde verilen doz miktarının yanı sıra bir sene içinde verilen toplam dozun da takip edilmesi gerekmektedir.
Hatalı uygulamaların takibi: Dünyanın her yârinde gereksiz veya hatayı çekimler, aşırı doz uygulamaları, pediatrik hastalara yetişkin dozu uygulanması, hastaların boy/kilo/yaşlarına dikkat edilmemesi gibi medikal görüntülemede hatalı uygulamalar olmaktadır. Bahsedilen uygulamaların önlenmesi için doz yönetimi şarttır.
Akreditasyon ve regülasyonlar: Amerika’da yaşanan kazaların neticesinde doz takibi, aşırı doz uygulamalarının raporlanması ve gerekçelendirmesi, hasta boyutlarına özel (size specific) standart protokollerinin uygulanması ve ALARA prensibine göre optimize edilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Avrupa’da da aynı kurallar kullanılmaya başlanmış ve 2018’de zorunlu hale getirileceği duyurulmuştur.
Zen Projesi’nin başarı ile uygulanması halinde GE Sağlık tarafından Zen Odası Kurulum Belgesi verilmektedir.
