Önemli sağlık sorunları arasında yer alan kronik yaralarla ilgili en kapsamlı bilimsel toplantı olan Ulusal Yara Kongresi, bu alanda çalışan pek çok bilim insanını bir araya getirdi. Diyabetik ayak sorunuyla ilgili toplumda farkındalık oluşturmak amacıyla hazırlanan ve kongre sırasında hayata geçirilen Ayağına İyi Bak projesi ise bilim insanlarından tam not aldı.
Yarayla ilgilenen pek çok uzman 12 – 15 Aralık tarihlerinde Antalya’da düzenlenen 14. Ulusal Yara Kongresi’nde bir araya geldi. Yara Bakım ve Doku Onarımı Derneği tarafından organize edilen kongrede Türkiye’nin dört bir yanından gelen uzmanlar yanında Avrupa Yara Derneği (EWMA) Başkanı Prof. Dr. Piaggesi başta olmak üzere çok sayıda uluslararası bilim insanıyla birlikte yara tedavileri konusunda yapılan araştırmaları ve güncel gelişmeleri paylaştı.
Bilimsel programın yanında kongre sırasında lansmanı yapılan ve toplumda diyabetik ayak sorunuyla ilgili farkındalık oluşturmayı hedefleyen Ayağına İyi Bak projesi organizasyonda öne çıkan başlıklar arasında yer aldı.
Diyabetik ayak problemi, şeker hastalığının önlenebilir tek komplikasyonu olduğu halde özellikle hastalar ve yakınlarının yeterince bilgi sahibi olmaması ve tedavide sıklıkla tapılan yanlışlar nedeniyle çok ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Bu alanda çalışan uzmanların en sık rastladığı yaraların başında gelen diyabetik ayak rahatsızlığının önlenmesi ve erken teşhis edilmesi amacıyla, Gen İlaç’ın koşulsuz desteğiyle oluşturulan Ayağına İyi Bak projesi bu sebeple tüm katılımcıların takdirini kazandı.
20 saniyede bir hastanın bacağı kesiliyor
Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabet rahatsızlığının göz ardı edilmemesi gereken önemli bir sağlık sorunu olduğunu söyleyen Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Hakan Uncu toplumumuzda en az 10 kişiden birinin diyabetli olduğunu ve ülkemizdeki diyabetli hasta sayısının 8 milyonu geçtiğini belirtti. Yara Bakım ve Doku Onarımı Derneği Genel Sekreteri ve EWMA Tükiye temsilcisi Prof. Dr. Uncu diyabetik ayak komplikasyonunun her geçen gün daha da önemli bir toplumsal probleme dönüştüğünü şu sözlerle vurguladı: “Beslenme alışkanlıkları değişmedikçe toplumda diyabet görülme sıklığı 2030’da yüzde 20’lere varacak. Bilimsel veriler, 4 diyabet hastasından mutlaka birinde ayak yarası geliştiğini gösteriyor. Bu veriler ışığında bugün Türkiye’de en az 2 milyon diyabetik ayak hastası bulunduğunu söyleyebiliriz. Sağlıklı ve doğru yaşam koşullarını benimsemez isek maalesef bu rakamlar çok hızlı yükselmeye devam edecek. Bir yandan diyabetle mücadele ederken diğer yandan şeker hastalarını ve yakınlarını diyabetik ayak konusunda doğru yönlendirmeliyiz.” Prof. Dr. Uncu diyabetik ayak yarası nedeniyle dünyada her 20 saniyede bir hastanın bacağının kesildiğini söyledi.
Websitesi için çekilen uzman videolarına destek veren Yara Bakım ve Doku Onarımı Derneği’nin Yönetim Kurulu üyesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Tuğbay Tuğ ülkemizde diyabet görülme sıklığının 5 yıl önce yüzde 7 iken, günümüzde yüzde 10’un üzerine yükseldiğini söyledi: “Türkiye, Avrupa’da diyabetli hasta sayısının en yüksek olduğu 3. Ülke ve diyabetli hastalarımızın yaklaşık yüzde 25’inde diyabetik ayak dediğimiz iyileşmeyen ayak yaraları gelişiyor. Bu hastalarınsa yaklaşık yarısı, ayak yarası nedeniyle ayağını kaybediyor. Bir organını kaybeden hastaların ölüm oranı çoğu öldürücü kanserlerin sebep olduğu ölüm oranlarında çok daha yüksek: Üç yıl içinde yüzde 50’si hayatını kaybediyor. İşte bu nedenle diyabet çok ciddi bir toplum sağlığı problemi.” Prof. Dr. Tuğ, diyabetli hastalarda ayak yarası gelişirse, hastaların zaman kaybetmeden konusunda uzman bir hekime başvurmaları gerektiğini de ekledi sözlerine: “Derneğimizin eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları sonucu artık günümüzde hastanelerde bu tür yaralara bakan merkezler kurulmaya başladı. Hastalarımız bu merkezlere başvurabilir.”
Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hatalıkları (KLİMİK) Derneği Diyabetik Ayak İnfeksiyonları Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. M. Bülent Ertuğrul ise ülkemizde konu ile ilgili çalışmaların yapıldığını söyledi. Hastalığın çözümü için, sağlık çalışanları ve halk tarafından farkındalığının artmasının önemli bir aşama olduğunu ve düzenli ayak bakımımın ve hastada oluşan yaranın erken müdahale ile ayağın kurtulması için çok önemli olduğunu belirtti. Diyabetik Ayak ile ilgili dünyadaki en önemli organizasyon olan Uluslararası Diyabetik Ayak çalışma Grubu’nun da üyesi olan Dr. Ertuğrul “Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de konu ile ilgili bilimsel çalışmalar yapılmaktadır. Temel hedefimiz sorunun çözümüne yönelik olarak konu ile ilgili tüm alanları bir araya getirmek, çözüme yönelik ortak bir platform oluşturmaktır. Bu sayede sağlık çalışanları ciddi bir sağlık sorunu olan diyabetik ayak sorununun çözümü için bilimsel rehberlere ulaşabilecektir. Unutmayalım, şeker hastalığı sadece gözleri, kalbi ve damarları etkilemekle kalmıyor. Diyabetik ayak sorunu doğru tedavi edilmediğinde hastalar önce uzuvlarını sonra da hayatlarını kaybedebiliyorlar. Oysa bu konudaki çalışmalar ile hastaların düzenli kontrol ve ayak bakımlarının yapılmasını sağlarsak, bunun için de ‘Ayağına İyi Bak’ benzeri kampanyaları yaygınlaştırabilirsek, bilimsel platformlarda çözüme yönelik yapılacakları belirleyip uzlaşı içinde bunları yaşama geçirebilirsek sorunu en aza indirebiliriz.” şeklinde konuştu.
Ercan Kesal’dan Farkındalık Videosu
İşte tam da uzmanların uyardığı konulara dikkat çekmek amacıyla geliştirilen Ayağına İyi Bak projesi kapsamında doğru yönlendirme ve bilgilendirme için öncelikle bir websitesi hazırlandı. Hastalar ve yakınları www.diyabetikayak.org websitesinden bu alanda hizmet veren en önemli uzmanların videolarını izleyerek bilgi sahibi olabiliyor. Toplumda diyabetik ayak ile ilgili farkındalık oluşturmak amacıyla çekilen kısa filmde ise ödüllü oyuncu ve yazar Ercan Kesal rol alıyor. Dünyaca ünlü Türk müzisyen Tuluyhan Uğurlu’nun bir bestesini hediye ettiği filmde aynı zamanda doktor olan Kesal, yine bir doktoru canlandırıyor. Film ve websitesine tüm sosyal medya kanallarında ayağına iyi bak etiketiyle ulaşmak mümkün.