Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları-Doğum Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Ege Üniversitesi Aile Planlaması – İnfertilite Araştırma ve Uygulama Merkezi Koordinatörü Prof. Dr. Erol Tavmergen rahim ağzı kanseri ile ilgili açıklamalarda bulundu:
Rahim ağzı kanseri nedeni tamamen aydınlatılmış ve önlenebilen tek kanserdir.
Rahim ağzı kanseri, dünyada kadınlarda meme kanseri ve kalın bağırsak kanserinden sonra üçüncü sıklıkta görülürken ülkemizde onuncu sırada yer aldığı Sağlık Bakanlığınca kaydediliyor.
Rahim Ağzı Kanseri İçin Risk Faktörleri:
- Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu
- Erken yaşta (16 yaştan önce) ilk cinsel ilişki
- Birden fazla cinsel partner varlığı
- Sigara içimi
- Beslenme alışkanlığı (meyve ve sebzeyi az tüketmek rahim ağzı kanseri riskini artırmaktadır)
- Yüksek doğurganlık sayısı
- Düşük sosyo-ekonomik düzey
- 5 yıldan daha uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımı
HPV enfeksiyonlarının çoğunluğu belirtilere veya hastalığa neden olmaz ve kendiliğinden düzelir. Bununla birlikte, belirli HPV tipleri (çoğunlukla 16 ve 18) ile devam eden enfeksiyon, kanser öncesi lezyonlara neden olabilir. Tedavi edilmezse, bu lezyonlar rahim ağzı kanserine ilerleyebilir, ancak bu ilerleme genellikle uzun yıllar almaktadır. Rahim ağzı kanserinin belirtileri, ancak kanser ileri bir aşamaya gelindiğinde ortaya çıkma eğilimindedir.
Bu belirtilere dikkat:
- Düzensiz, adet dönemleri arasında veya cinsel ilişkiden sonrasında anormal vajinal kanama
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Sırt, bacak veya kadın cinsel organlarının olduğu bölgede ağrı
- Yorgunluk, kilo kaybı, iştah kaybı
- Vajinal rahatsızlık veya kokulu akıntı
- Tek bir bacakta şişkinlik
- İdrar yaparken ağrı
Serviks Kanseri önlenebilir ve erken teşhiste tamamen tedavi edilebilir
- Rahim ağzı kanseri önlenebilen bir hastalıktır.
- Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilir.
- Rahim ağzı kanserinden ölüm tamamen engellenebilir.
- Düzenli rahim ağzı kanseri taramadan geçen bir kadının rahim ağzı kanserinden ölmeyeceği söylenebilir.
Ülkemizde rahim ağzı kanseri taramaları ücretsiz olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) yapılmaktadır.
En riskli dönem 17-33 yaş aralığı
Teorik olarak, sadece hastalık taşımadığı bilinen tek partnerle birlikte olunması halinde risk ortadan kalkıyor. Ancak, bir kişinin HPV taşımadığını (HPV uyku döneminde ise) gösterebilmenin yolu maalesef yok. Cinsel yaşamı aktif kişilerin yüzde 50’sinin hayatlarının bir döneminde HPV ile karşılaştığı kabul ediliyor. HPV enfeksiyonu riski en yüksek grup, enfeksiyon cinsel aktiviteye paralellik gösterdiğinden 17-33 yaş grubu. Kadın veya erkek kondomları riski bir miktar düşürse de, ciltten geçiş açıkta kalan alanlardan da söz konusu olabileceği için bulaşmaya tamamen engel olmuyor. Genital siğil yapan HPV tiplerine karşı aşılanmak ise korunmaya yardımcı oluyor.
HPV tespitinde DNA tarama yöntemi
Sağlık Bakanlığınca, kanser saptama oranları mevcut yöntemlere göre çok daha yüksek olan rahim ağzı kanseri tarama yöntemi (HPV-DNA) ile kontrol edilen 1,5 milyon kadının yüzde 3,6’sında yüksek riskli rahim ağzı kanserine yol açan virüs (HPV) tespit edildi. Rahim ağzı kanseri taramaları için uzun yıllardır ”smear” yöntemi kullanılıyordu ancak son yıllardaki gelişmeler, rahim ağzı kanseri taramalarında HPV virüsünün DNA’sının taranabileceğini de ortaya koydu. Türkiye, dünyada bu uygulamayı kullanan öncü ülkelerden biri oldu. HPV-DNA testlerinde klasik smear ile kıyaslandığında kanser saptama oranları daha yüksek ve tarama sonucunda kanserin negatif olması durumunda tahmin gücü de yüksek. Bilimsel verilere göre, dünyanın en iyi tarama testi.
Üreme çağındaki serviks kanseri hastalarının doğurganlığı korunabilir
Yumurta dondurma işlemi, kadının yumurtalığından sağlanmış olan yumurtanın (oosit) uygun koşullarda saklanması sağlanarak, ilerleyen zamanlarda kullanılabilmesi için, dondurulması işlemine denir. Kadın yumurtalıklarından, vajinal ultrason sayesinde toplanmakta olan yumurtaların, laboratuar ortamı içerisinde vitrifikasyon yöntemi ile dondurulmasının sağlandığı bu yöntem, yumurtaların uzun seneler boyunca bir müddet korunması sağlanarak saklanmasına yardımcı olmaktadır.
Radyoterapi, kemoterapi gibi kanser tedavisi uygulayanlar yada yumurtalıkları mecburiyetten alınması gereken ama rahmi sağlıklı bulunan hastalarda bu işlemlerden önce yumurta dondurma yöntemi uygulanıp ileriki zamanlarda tedavileri tamamlandığı zaman gebelik elde etme şansı olacaktır.
Yumurta dondurmanın kesin ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi amacıyla bu hizmeti veren kurumun, tecrübeli ve teknolojik altyapılarının, güçlü embriyoloji laboratuarlarının olması gerekir. Kurum seçilirken dikkat edilmesi gereken bir başka hususta, merkezde dondurulan yumurtaların uzun yıllar boyunca saklanıp, ilk gün ki gibi kalabilmesine sağlayacak alt yapının bulunması gerekir. Dondurulması sağlanan yumurtalar için, herhangi bir süre bekleme söz konusu değildir. Yumurtalar, gerekli oldukları zaman çözdürülüp, hamileliğin gerçekleşmesi için kullanılmaktadır. Hatta dondurma işleminin uygulanması sırasında, gruplar halinde uygulama gerçekleştirilerek, farklı dönemlerde hamileliğin gerçekleşmesi için kullanılabilir.