AYŞENUR ASUMAN UĞUR
Dünyada yapılan hemen hemen tüm tıbbi işlemler bir iki istisna dışında artık Türkiye’de yapılabiliyor. Türkiye’nin sağlık turizminde 2023 hedefi ise 20 Milyar Dolar.
Bundan 15 ila 30 yıl öncesine bakalım. Amerika, Almanya, İngiltere ve İsrail gibi ülkelere tedavi olmaya giden vatandaşları hem çevreden hem de medyadan hatırlarsınız. Fakat genelde belirli bir ekonomik ve entellektüel kesimin sağlık hizmeti almak için gittiği yabancı ülkelerle olan bu durum 2000’li yıllarda değişmeye başladı. Zira Türkiye’nin ağırlıklı özel sektörde ve kamuda sağlık alanında yaptığı yatırımlar ve tıbbi başarıları ile artık işin boyutu değişti. Değişen bu tabloda; hem kendi ülke vatandaşlarımız ülkesi dışında çare aramazken, Türkiye başka ülke vatandaşlarının çare aradığı ülkeler arasındaki yerini aldı. Öyle ki; kendisini sağlık turizmi alanında yurt dışından aldığı hastalarla ve başarılı tedavileri ile uluslararası platformda da ispat eden ve markalaşma yolunda hızla ilerleyen Türkiye, artık bir iki işlem dışında her türlü tıbbı işlemin başarılı bir şekilde yapılabildiği bir ülke durumuna geldi. Artık Türk halkı tedavi olmak için yurt dışına çok nadir gidiyor ve bu alanda ülkesine güven duyuyor. Ayrıca dünyanın 4 bir yanından ülkelerin vatandaşları da bu alanda Türkiye’yi sağlıkta çözüm ortağı olarak görüyor.
Normal turist 750 dolar, Sağlık turisti 8500 dolar
Normal bir turistin Türkiye’ye bıraktığı gelir ortalama 750 dolar. Sağlık turizmiyle gelen turist ise ortalama 8500 dolar para bırakıyor. Hal böyle olunca, bu kadar maddi değer yaratan bir kaleme ilginin artması çok normal. Özel sağlık sektörü de kamu da bu gelirin farkına vararak, sağlık turizmine ciddi anlamda yönelmeye başladı. Sağlık ve ilaç teknolojisini büyük ölçüde ithal ettiğimiz halde Türkiye’de sağlık hizmetleri gelişmiş diğer ülkelere kıyasla daha ucuz. Yapılan yatırım ve teknolojiler büyük ölçüde yurt dışına endeksli. Borç dövizle ödeniyor, gelirler ise Türk Lirası. Bu farkın nedeniyse, Türkiye’de A.B.D ve Avrupa ülkelerine nazaran hekim emeğinin daha ucuz olması. Ama Kore, Tayland ve Hindistan’a uzandığımızda sağlık hizmetinin Türkiye’den daha da ucuza verildiği görülüyor. Çünkü bu ülkelerde insan gücü Türkiye’den daha ucuza çalışıyor.
En büyük gelir kalemleri
Sağlık turizminde anlamlı gelir kanser ve kalp cerrahisi, beyin tümörü tedavisi, ortopedi ve kök hücre tedavilerinden geliyor. Fakat sayıca Türkiye’de saç ekimi, lazer tedavileri daha fazla yapılıyor. Amerika’da bir by-pass ameliyatı ortalama 50 bin Dolara, Avrupa’daysa 30-35 Bin Dolar’a yapılırken, Türkiye’de yabancı hasta için bu bedel 10-12 bin dolar civarında seyrediyor. Hindistan ise by-pass ameliyatında yabancı hasta için ortalama 3500 dolar fiyat çıkarıyor. Tüm bu tabloya baktığımızda hem maliyetler ve hem de işin tıbbı çözüm kalitesi değerlendirildiğinde Türkiye’nin verdiği hizmetin hastaya olumlu dönüşü optimum düzeyde gibi görülüyor.
Libya pazarı daraldı, Irak’ın yükselişi
Geçtiğimiz yıla kadar Türkiye’ye en çok hasta Libya’dan geliyordu. Hemen her alanda sağlık hizmeti verilen Libyalı hastalar, tüm yabancı hastaların yüzde 40-45’lik dilimini oluşturuyordu. Özellikle savaş yaralıları için yapılan ortopedik cerrahi işlemler, beyin cerrahisi ve çocuklar için özellikli tedavilerin yoğun olarak yapıldığı Libya’ya 2015 Eylül ayında vize uygulanmasıyla bu durum değişti. Vize uygulaması ile bu ülkeden hasta gelme oranları da oldukça düştü. Irak ise Libya’dan sonra Türkiye’ye en fazla yabancı hasta gelen ülkeler arasında geliyor. Azerbeycan, Kazakistan, Türkmenistan, Gürcistan, Özbekistan ve Ukrayna’nın yanında, Bulgaristan, Arnavutluk, Bosna Hersek, Makedonya ve Moldova gibi diğer ülkeler de yabancı hastaların yoğun olarak geldiği ülkeler arasında yerini alıyor. Bu ülkelerde kanser teşhis ve tedavisinde yaşanan alt yapı eksiklikleri bu ülkelerden Türkiye’ye hasta gelme oranını artıran nedenlerin başında yer alıyor. Almanya’da 3 milyonun üzerinde Türk nüfus bulunuyor. Bu ülkedeki Türkler, bekletilebilecek ve acil olmayan tedavi kalemlerinde bayram ve yaz tatillerinde yoğun olarak sağlık hizmeti almak için Türkiye’yi tercih ediyorlar. Almanya ve Hollanda’da yaşayan Türklerin sigortaların karşılamadığı estetik işlemler için büyük ölçüde Türkiye’yi tercih ettikleri dikkat çekiyor.
Türkiye 135 ülkeden hastaya bakıyor
Şu anda Türkiye’de 135 ülkeden hasta sağlık hizmeti alıyor. Bu rakam ne taraftan baktığınıza göre de değişiyor. Zira, Singapur ve Yeni Zelanda gibi ülkelerden normal turist olarak gelenlerin de sağlık hizmeti almasıyla bu rakama ulaşmak mümkün. Tüm bu göstergeler ışığında Türkiye’nin sağlık hizmetlerinde markalaşma yolunda ilerlediğini söyleyebiliriz. Şu anda 87 ülkede 125 ofis kuran sağlık turizmi girişimcileri, Türkiye’deki sağlık kuruşlarını ve yapılan tıbbı işlemleri anlatıyorlar. Tabii marka olma yolunda bu alana daha da derinleşmek ve pazarlamaya daha da ağırlık verilmesi gerekiyor.