Bir radyolog, odacıkları ve hatta kapakçıkları dahi modellenmiş bir hasta kalbinin plastik maketini avuçlarında tutuyor. Meslektaşı, olağandışı herhangi bir durumu kontrol etmek için Sanal Gerçeklik (VR) gözlüğü kullanıyor. Bu gibi gelişmeler genelde oyun ve tüketici teknolojisi bağlamında konuşulur ancak sağlık hizmeti için de benzer gelişmeleri gerçekleştirmeye her geçen gün daha da yaklaşıyoruz. 3D üretim olarak da bilinen Katmanlı İmalat; genel ürün tasarımını, maliyetini ve imalatını iyileştirme potansiyeli ile dördüncü endüstri devrimi içerisinde karşımıza çıkıyor. GE Sağlık gibi sağlık teknolojisi üreticileri, görüntüleme sistemlerinin yüzde 70’inin önümüzdeki 10 yıl içinde Katmanlı İmalat olanaklarına sahip olacağını öngörüyor. Günümüz radyologları, araştırmacıları ve hastaları için bugün neler olduğuna bakalım:
- Sanal Görüntü Tecrübesi İnsan Vücuduna Adım Atıyor
PwC Health Research Institute’un yıllık raporuna göre sanal gerçeklik (VR) gelecek nesil sağlık sektörü yaklaşımları arasında giderek büyüyen sekiz teknoloji trendinden biri. Sanal gerçekllik tecrübesi, doktorların insan anatomisini görme ve hastalıklara tanı koyma biçimlerinde devrim yaratabilecek bir teknolojiye ilham vermesi pek olası görünmeyebilir.
GE Sağlık tasarımcısı Ludovic Avot ve medikal görüntüleme mühendisi Yannick Le Berre’in, Boston’da kıyamet sonrası hayatta kalan son karakteri yönettiği video oyunu Fallout 4’te yaşanan olay tam olarak buydu. Video oyunu meraklıları, Fallout 4’ün acımasız dünyasında gezinirken garip bir ilham geldi: “Doktorlar insan vücudunu incelerken oyunlardaki sanal gerçeklik (VR) teknolojisini kullansalar nasıl olurdu?”
Ludovic ve Yannick konuyu araştırmaya karar verdi. Renk, doku, ışık ve diğer özelliklere sahip eksiksiz bir sanal deneyim yaratmak istediler. VR tasarım araçlarıyla diğer oyun yazılımlarını, BT ve MR ile elde edilen ayrıntılı 3D bilgileriyle birleştirdiler. VR prototiplerinin sunumunu, 2017 yılında Paris’te Journées Francophones de Radiologie konferansında gerçekleştirdiler. Bu prototip şu anda Fransa’daki müşteriler tarafından test ediliyor. Ludovic: “Bu araç, radyologlara görüntüler üzerinde değişiklik yapıp etkileşime geçme imkânı sağlıyor. Çocukların kalbini inceleme gibi özel vakalarda faydalı olabilecek daha geniş kapsamlı yakınlaştırma özelliği sunuyor. Gölgeleme ve ışıklandırma özellikleri de anatomik yapıların şekillerini anlamaya büyük ölçüde yardımcı oluyor.”
Ludovic ve Yannick geliştirdikleri VR teknolojisinin yalnızca tanı koymak için değil; ameliyat öncesi prosedürleri uygulama, ameliyat sonrası sonuçları tekrar kontrol etme ve vakalar üzerinde iş birliği yapma amacıyla da kullanılması yönünde talep artışı bekliyorlar.
- Belirli Organ ve Sistemlerin Görüntülenmesi ve 3D Üretilmesi
Adeline Digard, AW gelişmiş görüntüleme ve uygulama uzmanıdır. İşi, klinisyenlerin klinik görüntüleri yeni bir şekilde görmelerini sağlamak. Digard, doktorların görüntüleri 3D yazıcıya aktarması için GE Sağlık’ın AW Workstation uygulamasını kullandığı bir 3D üretim tekniğinin geliştirilmesine yardımcı oldu. AW gelişmiş görüntüleme yazılımıyla, klinisyenler bir hastayı taradıktan sonra, segmentli organları veya vücudun farklı bölgelerini inceleyebiliyor, etkilenen alanın 3D gösterimlerini oluşturmak için Volume Viewer uygulamasını kullanabiliyor. Kısa süre öncesine kadar bir görüntünün3D olarak yazdırılması günler sürebiliyordu. GE Sağlık, 2016 yılında segmentlenmiş bir 3D görüntüyü herhangi bir VolumeShare 7 platformundan 3D yazıcıların okuyabileceği bir STL dosyasına dönüştürerek işleme süresini önemli ölçüde azaltabilen bir yazılımı tanıttı. IndustryARC tarafından yapılan bir pazar araştırması raporuna göre, 3D üretim sağlık hizmetleri pazarının 2020 yılına kadar her yıl %18 oranında artması bekleniyor. Adeline: “Çok basit bir çözüm sağlıyoruz. 3D üretim ile kemik, parmak, elin yanı sıra kalp, aort veya herhangi bir arter dâhil her şeyi kolayca yapabilirsiniz” diyor.
- Cerrahi Planlama, Eğitim ve Görme Engelli Ebeveynlerin “Bebeklerini Görmesine” Yardım Etme
Görme engelli birisi için hamilelik çok farklı bir deneyim. İkisi de görme engelli olan Ana Paula Silveira ve eşi Alvaro Zermiani, bebeklerinin nasıl görüneceğini yalnızca tahmin etmek zorunda kalacaklarını düşünmüşlerdi. Brezilyalı bir kadın doğum uzmanı ve jinekolog olan Dr. Heron Werner, ultrason görüntülerinden annenin dokunup hissedebileceği 3D modeller yaratarak bu anne adayının bebeğini “görmesini” sağladı. “Artık bebeğin ultrason görüntüsünü alıyor ve ardından 3D yazıcılarla uyumlu bir dosyaya dönüştürmek için elde ettiğim verileri kullanıyorum.” Dr. Werner’in çalışmasındaki temel amaç, hamile annelerin sağlık ihtiyaçlarını karşılamak ve ultrason kullanarak bebeğin gelişimini izlemekti. Bununla birlikte 3D üretim işlemi, görme engelli ebeveynlerin doğumdan önce bebeklerini “görmesini” sağlayacak. Diğer ebeveynlerin yaşadıkları unutulmaz heyecanı onlar da yaşayabilecekler. Alvaro, “Bizim gibi görme engelli insanlar için bu gerçek bir hediyeydi.” dedi. “Davi’nin yüzüne ait alçıyı tutmak, yüz hatlarını hissedip Ana’yla bana ne kadar benzediğini anlamak… Bu tecrübeyi hayatım boyunca unutmayacağım.” 4. İleri Üretim Teknolojileri Sayesinde Maliyetler Düşüyor ve Yeniliklerin Daha Hızlı Piyasaya Sunulması Sağlanıyor
GE Sağlık Yaşam Bilimleri Araştırma ve Geliştirme ekibinde çalışan Andreas Marcstrom ve Klas Marteleur, Haziran 2016’da 3D üretim teknolojisine yeni bir yaklaşım getirmeyi planladılar. Bazı araştırmacılar ve doktorlar, 3D teknolojilerini zaten kullanıyordu. Ancak Marcstrom ve Marteleur bu kavramların, hastaya ulaşmadan önceki süreçte de kullanılabileceğini fark etti. Marcstrom ve Marteleur, Mayıs 2017’de Uppsala İsveç’teki GE Sağlık Laboratuvarı için ilk 3D yazıcılarını üretti. Bir buçuk yıl sonra, GE Sağlık’ın Avrupa’daki ilk Yenilikçi Tasarım ve İleri Üretim Teknolojileri Merkezi, bu yazıcının ilk ortaya çıktığı noktada resmi olarak açıldı. Bu yeni merkezde, sektöre yön veren AR-GE ekipleri ve bu yeniliklerden sorumlu üretim ekipleri bir araya getirildi. Merkezde 3D üretim ve robotik de dâhil olmak üzere en son teknolojiler kullanılıyor. 5. 3D Üretim Gelişen Biyofarmasötik Endüstrisiyle Buluşuyor
Biyofarmasötikler, pazardaki en iyi on tedavi edici ilaçtan yedincisi ve bu sayede dünyanın en hızlı büyüyen ilaç sınıfı konumunda. Ancak bu tedavilerin geliştirme ve üretim süreçleri oldukça zorlu ve karmaşık. 3D üretim ise bu zorluğu aşmanın bir parçası olabilir. GE Sağlık, Katmanlı İmalat Teknolojisi Merkezi’ndeki ekibimiz, biyoteknoloji şirketi Amgen ile birlikte, kanser ve bağışıklık hastalıklarının tedavisinde biyofarmasötikleri geliştirmede kullanılan 3D teknolojileri üzerine çalışıyor. Bu süreçte, geleneksel üretim yöntemine göre daha az materyal kullanılıyor. Ayrıca önceden elde edilemeyen ürün tasarımlarına imkân sağladığı için çok daha esnek. 3D üretilmiş yekpare parçaların, bir dizi teknik iyileştirme, atık azaltımı ve maliyet tasarrufu sayesinde tedarik zincirlerinde çoklu, karmaşık ve pahalı parçaların yerini alması bekleniyor.