Son yıllarda pek çok hastalığın tedavisinde kullanılan PRP, uygulandığı alanda canlandırma, gençleştirme, pasif hale gelen hücreleri aktifleştirme görevi görmektedir. Pıhtılaşma hücrelerinden zengin plazma (PRP) tedavisi, kişiden alınan az miktardaki kanın özel bir tüpün içine alınarak bir dizi işlemden geçirildikten sonra elde edilen pıhtılaşma hücrelerinden zengin serumun, yine aynı kişiye enjeksiyon yoluyla geri verilmesi işlemidir. “Trombosit” adı verilen kan hücreleri, vücuttaki hasarlı dokuların onarımı ve hasar almadan önceki doğal haline dönüşmelerini sağlamak için gerekli büyüme faktörlerini içinde barındırır. Dokularda herhangi bir hasar olması durumunda PRP ile elde edilen kan ürünü içindeki bu kan hücreleri, hasarlı dokuya gelerek onarım sürecini başlatır. PRP tedavisi sayesinde dokunun onarım süreci hızlı ve güçlü bir şekilde gerçekleşir. PRP tedavisi tıpta pek çok farklı alanda kullanılabilmekle birlikte, kadın hastalıkları ve doğum, üreme tedavisi alanlarında; yumurtalık rezervinde azalma olan hastalara ya da erken menopoz tanısı konan hastalara, yumurtalıklara, rahim iç duvarının yeterince kalınlaşmadığı vakalarda rahim içine uygulanabilir.
Tüp bebek tedavisinde PRP’nin yeri ve önemi
Tüp bebek tedavisinde başarısız bir denemenin ardından yapılan tetkiklere göre tespit edilen sorunlar saf dışı bırakıldıktan, gereken tedaviler yapıldıktan sonra bir sonraki tüp bebek denemesi yapılmaktadır. Bu bağlamda yumurtalık rezervi azalmış, yumurtalık yaşlanması sorunu olan, erken menopoz gibi bir problemi olan, rahim zarı gebelik için yeterince kalınlaşmayan kadınlara PRP tedavisi uygulanmaktadır. Tüp bebek tedavisinde başarıyı artırma amaçlı yapılan bilimsel çalışmalar; rahim zarında kalınlaşmanın sağlanmasında ve yumurta kalitesinin artırılmasında, kişinin kendi kanından elde edilen trombositten zengin plazma tedavisinin (PRP) başarıyı artırdığını gösteriyor. PRP ile elde edilen trombositler bakımından zengin kan ürününün rahme enjekte edilmesiyle rahim zarı yeterince kalınlaşabilirken, yumurtalıklara enjekte edilmesiyle de yumurtalıklar yeniden aktif hale gelebilmekte, canlı yumurta elde etmek mümkün olabilmektedir. Bu bağlamda PRP uygulaması ile normalde gebelik şansı düşük olan çiftler gebelik elde edebilmekteler. Uzmanlara göre, tüp bebek tedavisi öncesinde PRP tedavisi uygulanarak, rahim zarı kalınlaşması sağlanması durumunda gebelik şansı % 61 oranında artabilmektedir.
Tüp bebek tedavisinde başarı için rahim zarı yeterince olgunlaşmalı!
Tüp bebek tedavisinin başarılı olması için öncelikle sağlıklı bir embriyo elde edilmeli, bu sağlıklı embriyo sağlıklı rahim zarına sahip olan rahme yerleştirilmelidir. Embriyonun rahme tam olarak tutunabilmesi uygun bir rahim ve rahim zarı alabilirliği denen embriyonun yerleşmesini sağlayacak mikro çevre olmalıdır. Rahim zarının embriyoyu alabilirliği de gebeliğin gerçekleşmesi için çok önemlidir. Çünkü rahim iç zarı yeterince olgunlaşmazsa embriyonun tutunamaz, gebelik olmaz. İşte bu tür vakalar için tüp bebek tedavisinde embriyo transferi öncesinde PRP tedavisi ile rahim zarının yeterince olgunlaşmasını sağlamak gerekir.
PRP, yumurta kalitesini artırır!
PRP; kadının kötü yumurtalık rezervini iyileştirmek için kullanılabilmektedir. Kötü yumurtalık rezervine sahip olan, serum AMH ve FSH düzeyi bozulmuş olan ve bir yıldan fazla zamandır adet görmeyen kadınlara PRP desteği yapıldığında yumurtalıkta pasif halde bulunan yumurtaların canlandığı, aktif hale geldiği görülmektedir. Yumurtalık fonksiyonlarının bozulduğu bilinen kadınlarda PRP tedavisi ile serum AMH ve FSH düzeylerinde düzelme sağlanır, işlemden ortalama 2,5 ay sonra yapılan tüp bebek denemelerinde de başarılı bir yumurta toplama süreci elde edilir. Bundan dolayı da PRP işleminin yumurta kalitesinin artırılmasında da etkili olabileceği söylenebilir.
PRP kimler için uygundur?
- Önceki tüp bebek denemesi başarısız olmuş,
- Rahim zarı yeterince kalınlaşmayan,
- Yumurtalıklarında birtakım sorunlar olan,
- İleri yaşta olan,
- Yumurtalık rezervleri azalmış olan,
- Menopoza yeni girmiş ve yumurtalık fonksiyonunu yeniden başlatmak istenen kadınlar için PRP uygundur.
Erken menopozda PRP ile gebelik elde edilebilir!
Normalde menopoz yaşı 45 ile 53 yaş arasında değişkenlik gösterir. Bir kadının 40 yaşından önce menopoza girmesi ise erken menopoz olarak tanımır. 40 yaşın altındaki her 100 kadından birinde, 30 yaşın altında her 1000 kadından birinde, 20 yaşın altındaki her 10000 kadından birinde erken menopoz görülür.
Erken menopoz sorununda 10 hastanın 6’sında buna sebep olan bir etken tespit edilemiyor. Ancak genel olarak erken menopoz nedenleri genetik özellikler, kadının kendi hücrelerine karşı antikor denilen hücrelerin bilinmeyen bir sebeple gelişerek yumurtalıklara hasar vermesi, aşırı sigara kullanımı ve fazla kahve tüketimi olarak sıralanabilir.
Erken menopoz sorunu olan kadınların gebelik isteği olduğunda bunun için tedaviler uygulanmaktadır. Pıhtılaşma hücrelerinden zengin plazma (PRP) tedavisinin zengin serum bileşimi dokularda kanlanma artışı, hücre göçü, dokuların çoğalması gibi pek çok fayda sağlamaktadır. Yumurtalık yaşlanması, yumurtalıklarda aktif yumurta olmayışı, erken menopoz sorunlarında da gebelik için yumurtalıklara yönelik PRP uygulaması yapılır. Yumurtalıklara PRP uygulaması ile kadının yumurta sayısında artış, kan hormonlarında iyileşme olur ve PRP sonrasında doğal yolla veya tüp bebek tedavisi ile gebelik elde edilebilir.
Kaynaklar:
1- Albright F, Smith P, Fraser R. A syndrome characterized by primary ovarian insufficiency and decreased stature. Am J Med Sci 1942;204:625–648.
2- van Noord PA, Dubas JS, Dorland M, Boersma H, te Velde E. Age at natural menopause in a populationbased screening cohort: the role of menarche, fecundity, and lifestyle factors. Fertil Steril 1997;68:95–102.
3- Kodaman PH, Early Menopause: Primary Ovarian Insufficiency and Surgical Menopause Semin Reprod Med 2010; 28: 360-69.
4- European Society for Human Reproduction and Embryology (ESHRE) Guideline Group on POI, Webber L, Davies M, Anderson R, Bartlett J, Braat D, Cartwright B, Cifkova R, de Muinck Keizer-Schrama S, Hogervorst E, Janse F, Liao L, Vlaisavljevic V, Zillikens C, Vermeulen N. ESHRE Guideline: management of women with premature ovarian insufficiency. Hum Reprod. 2016 May;31(5):926-37. doi: 10.1093/humrep/dew027. Epub 2016 Mar 22.
5- van Kasteren YM, Hundscheid RD, Smits AP, Cremers FP, van Zonneveld P, Braat DD. Familial idiopathic premature ovarian failure: an overrated and underestimated genetic disease? Hum Reprod 1999;14:2455–9.
6- Luisi S, Orlandini C, Regini C, Pizzo A, Vellucci F, Petraglia F. Premature ovarian insufficiency: from pathogenesis to clinical management. J Endocrinol Invest 2015;38:597–603.
7- Dhurat R, Sukesh M. Principles and Methods of Preparation of Platelet-Rich Plasma: A Review and Author’s Perspective. J Cutan Aesthet Surg. 2014 Oct-Dec;7(4):189-97.
8- Sekerci CA, Tanidir Y, Sener TE, Sener G, Cevik O, et al. (2017) Effects of platelet-rich plasma against experimental ischemia/reperfusion injury in rat testis. J Pediatr Urol 13: 317.
9- Lenz J, Celander D, Crowther RL, Patarca R, Perkins DW, et al. (1984) Determination of the leukaemogenicity of a murine retrovirus by sequenc- es within the long terminal repeat. Nature 308: 467-470.
10- Pietrzak WS, Eppley BL (2005) Platelet rich plasma: biology and new technology. J Craniofac Surg 16: 1043-1054.
11- Borrione P, Gianfrancesco AD, Pereira MT, Pigozzi F (2010) Platelet-rich plasma in muscle healing. Am J Phys Med Rehabil 89: 854-861.
12- Alio JL, Arnalich-Montiel F, Rodriguez AE (2012) The role of “eye platelet rich plasma” (E-PRP) for wound healing in ophthalmology. Curr Pharm Biotechnol 13: 1257-1265.
13- Chang Y, Li J, Chen Y, Wei L, Yang X, et al. (2015) Autologous plate- let-rich plasma promotes endometrial growth and improves pregnancy outcome during in vitro fertilization. Int J Clin Exp Med 8: 1286-1290.
14- First data on in vitro fertilization and blastocyst formation after intraovarian injection of calcium gluconate-activated autologous platelet rich plasma. Sills ES, Rickers NS, Li X, Palermo GD. Gynecol Endocrinol. 2018 Sep;34(9):756-760.
15- A Case Series on Platelet-Rich Plasma Revolutionary Management of Poor Responder Patients. Sfakianoudis K, Simopoulou M, Nitsos N, Rapani A, Pantou A, Vaxevanoglou T, Kokkali G, Koutsilieris M, Pantos K. Gynecol Obstet Invest. 2019;84(1):99-106.
16- Sfakianoudis K, Simopoulou M, Nitsos N, Rapani A, Pappas A, Pantou A, Chronopoulou M, Deligeoroglou E, Koutsilieris M, Pantos K. Autologous Platelet-Rich Plasma Treatment Enables Pregnancy for a Woman in Premature Menopause. J Clin Med. 2018 Dec 20;8(1). pii: E1. doi: 10.3390/jcm8010001.
Dış Bağlantılar:
https://www.bulenttiras.com/tup-bebekte-tedavisinde-prp