İlgili İhale Uygulama Yönetmeliklerinde ve Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Taslaklar 08.09.2022 tarihinde Kamu İhale Kurumunun resmi sitesinden tarafların bilgi ve önerilerine sunulmuştur. Mezkur düzenleme taslağının genel gerekçesi ve yapılması planlanan değişiklikler ve konu ile ilgili Kurumu duyurusunun tam metni aşağıdaki şekildedir;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde Kamu İhale Kurumunun bu Kanuna ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ilişkin bütün mevzuatı, standart ihale dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı yönlendirmekle görevli olduğu hüküm altına alınmıştır. Anılan görev ve bundan kaynaklanan yetki nedeniyle kamu ihale mevzuatının yönetmelik ve tebliğ düzeyindeki düzenlemelerini ihale uygulamaları, istikrar kazanmış Kurul kararları ve idare ile sektör görüşleri çerçevesinde güncellemek zorunlu hale gelmektedir.
Bu çerçevede, hazırlanan taslak düzenlemeler ile aşağıdaki hususlar düzenlenmektedir.
– Uygulama Yönetmeliklerinin ilgili maddeleri uyarınca, açık ihale veya belli istekliler arasında ihale usulleri ile yapılan ve Kanunun 38’inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin sonuçlandırılan ihalelerde, fiyat veya fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar üzerinden, sayılan usuller ile yapılan diğer ihalelerde ise yalnızca fiyat dışı unsurlar üzerinden elektronik eksiltme yapılabilmektedir.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından, 4734 sayılı Kanunun 38’inci maddesinin Kuruma aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin en düşük teklif üzerinde bırakılmasına yönelik düzenleme yapma yetkisi vermediğine ve İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ilgili düzenlemelerinin iptaline karar verilmiştir.
Anılan karar neticesinde, elektronik eksiltme sadece fiyat dışı unsur öngörülen ihalelerde uygulanabilir hale gelmiştir. Bu durum da elektronik eksiltmenin uygulanabilirliğini olumsuz etkilemiştir.
Söz konusu duruma ilişkin idarelerden gelen talepler de göz önünde bulundurulduğunda, elektronik eksiltmenin en çok kullanıldığı mal alımı ihalelerinde e-eksiltmeye yeniden işlerlik kazandırmak için düzenleme yapılması öngörülmektedir.
– Elektronik ihalelerde, tekliflerin değerlendirilmesi sürecinde yeterlik bilgileri tablosunda EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin sunulan tevsik edici belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması hususunda uygulamada yaşanan tereddütleri gidermek adına, beyan edilen bilgi ve belgelerde bulunan bilgi eksikliklerinin belgelerin geçerliğine ilişkin asli unsurların taşınması kaydıyla Kanunun 37’nci maddesi kapsamında tamamlatılabileceği hususuna yönelik düzenleme yapılmaktadır.
– Banka referans mektubuna ilişkin olarak mevcut durumda;
Mal alımı ihalelerinde; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihaleler hariç, yaklaşık maliyeti eşik değerin altında olan ihalelerde banka referans mektubu istenememekte, yaklaşık maliyeti eşik değere eşit ve üzerinde olan ihalelerde bu durum idarelerin takdirine bırakılmaktadır.
Hizmet alımı ihalelerinde; yaklaşık maliyeti eşik değere eşit veya eşik değerin üzerinde olan ihalelerde ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerin istenmesi zorunlu olmakla birlikte, bu ihalelerde banka referans mektubunun istenmesi idarelerin takdirine bırakılmaktadır.
Yapım işi ihalelerinde; yaklaşık maliyeti eşik değerin onda birine kadar olan ihalelerde ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler istenememekte, onda birinden eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde bu belgelerin istenmesi idarelerin takdirine bırakılmakta, yarısına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihaleler ile belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde ise söz konusu belgelerin istenmesi zorunlu tutulmaktadır. Ancak, ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgelerin istendiği işlerin ihalelerinde, banka referans mektubunun istenmesi yine idarelerin takdirine bırakılmaktadır.
Banka referans mektubu hem fiziki olarak sunulabilmekte hem de mektuba ilişkin bilgiler Kurumla “EKAP Üzerinden Online Bilgi Alışverişine Yönelik İşbirliği Yapılmasına Dair Protokol” imzalamış olan bankalardan temin edilebilmektedir. Kurumsal Gelişim ve Araştırma Dairesi Başkanlığından gelen veriler doğrultusunda 2021 yılında toplam 2.421 ihalede banka referans mektubunun yeterlik kriteri olarak istendiği (toplam ihale sayısının %3’ü oranında) görülmektedir.
Bu çerçevede, banka referans mektubunun yeterlik kriterleri arasından kaldırılması yönünde düzenleme yapılmaktadır.
