Muhittin Ertuğrul ERTÜRK yazdı…
Avukat / SADER Hukuk Danışmanı
info@ertugrulerturk.av.tr
Çin Halk Cumhuriyetinde ortaya çıkan ve dünya geneline yayılan Korona Virüs (Covid-19) salgını nedeniyle ihale sürecinden bir takım işlerin ilgili makam ve yerlere fiziki olarak gitmeksizin elektronik ortam yapılması ihtiyacı hasıl olmuştur. Özellikle İhale sözleşmesi imzası aşamasından istenen Ticaret odalarından alınan muhtelif belgeler, Vergi dairesine damga, karar pulu, kik payı ödemeleri, Yönetim kurulu üyelerinin adli sicil kaydı ve kati teminat mektubu gibi belgelerin elektronik ortamda alınabilmesi veya bu belgelerin istenmesinin ertelenmesi, ayrıca mücbir sebep istemlerin olumlu karşılanması, alımların elektronik ortamda yapılmasının tercih edilmesi gibi bir takım sektörel isteklerin karşılanması adına Kamu İhale Kurumu tarafından bir takım duyurular yapılmıştır.
Coronavirüs (Covid-19) Tedbirleri Hakkında Duyuru
Çin Halk Cumhuriyetinde ortaya çıkan ve dünya geneline yayılan Korona Virüs (Covid-19) salgınına karşı ülkemiz tarafından etkin bir şekilde yürütülen mücadele kapsamında; ülkemizde yetkili otoriteler tarafından kamuoyu ile paylaşılan tedbirler yanında, ihale işlemlerinde dikkat edilecek diğer ilave tedbirler aşağıda sıralanmıştır;
Açık ihale usulü ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 21’nci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre pazarlık usulünün kullanılacağı mal ve hizmet alımı ile yapım işi ihaleleri herhangi bir parasal sınır olmadan elektronik ihale (e-ihale) yöntemi ile yapılabildiğinden, yeni yapılacak ihalelerde (iptal edilen ihaleler dahil) elektronik ihalenin (e-ihale) kullanılması, E-ihalelerde; İhalede istenen tüm bilgi ve belgeler, Yeterlik Bilgileri Tablosu aracılığıyla Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden otomatik olarak hazırlanabildiğinden, isteklilerin, teklif hazırlama ve sunma işlemlerini EKAP üzerinden yapabileceği, İhalenin ilk oturumuna ilişkin tüm tutanaklara EKAP üzerinden erişim sağlanabildiğinden, isteklilerin ilk oturuma katılmak için idareye gitmelerine gerek bulunmadığı, İhale komisyon üyeleri kişisel EKAP şifreleri ile gerekli işlemleri ve incelemeleri (yasaklılık teyit dahil) çevrimiçi olarak gerçekleştirebildiğinden, komisyonların fiziksel olarak toplanmasına gerek bulunmadığı, Tereddüt yaşanan konularda EKAP Etkileşim Merkezinden (444 0 545) bilgi alınabileceği hususlarının, konunun önemi nedeniyle gerekli özen ve hassasiyet gösterilerek idarelerce ve isteklilerce gerçekleştirilecek işlemlerde dikkate alınması önemle duyurulur.
Covıd-19 Nedeniyle İhale İşlemlerinde Dikkat Edilecek Hususlar
Ülkemizde görülmekte olan COVID-19 salgınına karşı alınan tedbirler nedeniyle, ihale süreçlerinde bu hastalığın olası etkilerinin asgari düzeye indirilmesi ile ortaya çıkan birtakım tereddütlü durumların açıklığa kavuşturulması amacına yönelik olarak gerçekleştirilecek iş ve işlemlerde; İhalelerin öncelikle, tekliflerin sunulması ve değerlendirilmesi işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirildiği e-ihale yöntemi kullanılarak yapılması, Elektronik ortamda gerçekleştirilmeyen ihalelerde, katılım ve yeterlik kriteri olarak belirlenen ve EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin/teyit edilebilen bilgi/belgelerin İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ekinde yer alan SUNULMAYACAK BELGELER TABLOSU kullanılarak tevsiki mümkündür. Aynı şekilde, sözleşmeye davet edilen ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi de bu aşamada istenen ve EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin/teyit edilebilen bilgi/belgeleri SÖZLEŞME İMZALANMADAN ÖNCE SUNULACAK BELGELERİN TEYİDİNE İLİŞKİN TABLO’yu kullanarak tevsik edebilecektir. Bu husustaki belgelerin ayrıca kağıt ortamında sunulmasına ihtiyaç bulunmamaktadır. Elektronik ortamda gerçekleştirilmeyen ihalelerde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 30’uncu maddesi uyarınca tekliflerin posta/kargo yoluyla gönderilmesi imkânının bulunduğu; bu çerçevede, alınan tedbirlere bağlı olarak sokağa ve/veya çıkma kısıtlamaları gibi nedenlerle tekliflerin verileceği adrese ulaşım zorluğu yaşayanların, tekliflerini ihaleyi yapan idareye posta/kargo yoluyla ulaştırabilecekleri, ayrıca ihale işlemlerini kendi adlarına takip etmek üzere vekil/vekiller atayabilecekleri, Acil olmayan işler dışında, alınan tedbirler nedeniyle önceden ilan edilen ihale tarih ve saatine kadar ihaleye yeterli sayıda teklifin ulaştırılamayacağının ve/veya ihalede rekabet ortamının sağlanamayacağının idarece öngörülmesi halinde; 4734 sayılı Kanunun 29’uncu maddesi uyarınca, ihale dokümanı alanların son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin edecek şekilde zeyilname düzenlenerek, son teklif verme süresinin uzatılabileceği, 4734 sayılı Kanunun 36’ncı maddesi uyarınca, tekliflerin alınması ve açılması işlemlerinin idarede hazır bulunanlar önünde gerçekleştirilmesi gerekmekle birlikte, Koronavirüs Bilim Kurulunun tavsiyeleri doğrultusunda kişiler arası temasın azaltılması ve sosyal mesafenin korunması amacıyla, ihale komisyonunun işlemlerinin, elektronik ortamdan veya isteklilerin idarede bulunan ayrı bir odadan takip edecekleri şekilde canlı yayınlanması suretiyle gerçekleştirilebileceği ya da anılan Kurulca önerilen gerekli tedbirleri almak şartıyla büyük bir salonda ilgililerin katılımı ile yürütülebileceği, 4734 sayılı Kanunun 42 ve 44’üncü maddesinde öngörülen sürelerin gözetilmesi kaydıyla ve hukuki güvenliğin sağlanması konusundaki sorumluluğun taraflara ait olduğu dikkate alınarak, sözleşme imzalama işlemlerinin de posta/kargo yoluyla yapılabileceği, Acil olmayan işler dışında, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin mücbir sebep haline bağlı olarak sözleşmeye davet süresinin uzatılmasını talep etmesi ve bu husustaki belgelendirmeleri de yapması kaydıyla, idarece sözleşmeye davet süresinin uzatılabileceği hususlarının idare ve isteklilerce dikkate alınması gerektiği önemle duyurulur.
Covıd-19 Salgınına Bağlı Mücbir Sebep Başvuruları
COVID-19 salgını nedeniyle sözleşme konusu işin yerine getirilmesinin geçici veya sürekli olarak, kısmen veya tamamen imkânsız hale geldiğine ilişkin başvurularla ilgili olarak; 2 Nisan 2020 tarihli ve 31087 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2020/5 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde “COVID-19 salgınının önlenmesi ve etkilerinin azaltılması amacıyla ülkemizde ve dünya genelinde sosyal ve ekonomik hayata ilişkin bazı tedbirler alınmaktadır. Bu kapsamda, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu (istisnaları dahil) ile bu Kanundan istisna edilen düzenlemeler kapsamında gerçekleştirilen ihaleler sonucunda imzalanan sözleşmelerde, COVID-19 salgını nedeniyle sözleşme konusu işin yerine getirilmesinin geçici veya sürekli olarak, kısmen veya tamamen imkânsız hale geldiğine ilişkin başvurular, yükleniciler tarafından bu durumun belgelendirilmesi suretiyle sözleşmenin tarafı olan idareye yapılacaktır. İdarelerce bu başvurular; 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 10’esi ve diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde incelenecek ve karar alınmadan önce idarelerce Hazine ve Maliye Bakanlığının değerlendirmesi alınacaktır. İdarelerce yapılan değerlendirme sonucunda; ortaya çıkan durumun yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, yüklenicinin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmesine engel nitelikte olması ve yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi şartlarının birlikte gerçekleştiğinin tespit edilmesi üzerine süre uzatımı verilmesine veya sözleşmenin feshine karar verilebilecektir.” hususlarına yer verilmiştir. Bu çerçevede; yükleniciler tarafından 4735 sayılı Kanunun 10’uncu maddesi kapsamında yapılacak başvurular ile idarelerin buna ilişkin işlemlerinin anılan Genelge’ye uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir.