Yıllarca “kariyerdeki başarı” denildiğinde çoğu kişinin aklına iyi maaş, kurumsal bir şirkette çalışmak, güzel bir iş pozisyonuna sahip olmak, unvan geliyordu. Özellikle bu beklentiler ve düşünceler 2000’li yıllarındaki genç profesyoneller için böyle idi.
Fakat günümüzde her ne kadar ekonomik zorluklar dolasıyla iyi bir maaş beklentisi önceliğini korusa da çoğu yeni kuşak beklentisi değişim göstermekte. Özellikle Y kuşağı ve ardından iş gücüne katılan Z kuşağı için artık “rüyadaki iş” kavramı cazibesini kaybediyor. Onun yerine öne çıkan değerler esneklik, anlam, bireysel değerlerle uyum ve yaşam tasarımı oldu. Özellikle Y kuşağı ve ardından iş gücüne katılan Z kuşağı için artık “hayalimdeki iş” kavramı cazibesini kaybediyor. Onun yerine öne çıkan değerler esneklik, anlam, bireysel değerlerle uyum ve yaşam tasarımı oldu. Bu değişimin tabi ki belli başlı sebepleri var. Bunların başında pandemi süreci önemli rol almakta.
COVID-19 dönemi ve sonrası hayatımızda birçok şey değişti. Hatta çoğu futurist hayatın bir daha eskisi gibi olmayıp çok büyük değişikliklerin olacağı yönünde öngörülerde bulundular.
Bu dönem hayatta kalma güdülerimizin tetiklendiği bir dönem oldu. Hayat, yaşam ve hayatın anlamı gibi kavramları daha derinden düşünür olduk. Bu dönemde iş hayatımızda da değişiklikler oldu. Hem iş hayatına bakışımız hem de çalışma düzenine bakışımız değişti.
Özellikle uzaktan çalışma, evde çalışma düzeni oluşturma ve ofise bağlılığın kısmi olarak ortadan kalkması çalışma hayatında derinden bir değişim yarattı. Birçok çalışan esnekliğin ne kadar değerli olduğunu gördü. Artık pek çok kişi ofise bağlı kalmak yerine hibrit ya da tamamen uzaktan çalışmayı tercih ediyor. Buna bağlı olarak diğer bir etken teknolojinin son yıllarda çok hızlı ilerlemesi ile bir internet bağlantısı ve bir internete bağlanabilen cihaz ile uzaktan çoğu işimizi halledebilir olmamız.
Bu dijital araçlar sayesinde ve internet bağlantısıyla dünyanın herhangi bir yerinden çalışmak mümkün hale geldi. Bu durum özellikle genç nesillerin iş tercihlerini kökten değiştirdi.
Bir anlamda çoğu işletme pandemini sona ermesiyle, hibrit ya da uzaktan çalışmanın tadını alan çalışanları ofise geri döndürme zorlukları ile karşılaştılar. Bazı işletmeler ise bu yeni iş düzeninin avantajlarını görerek sürdürmeye hatta organizasyon modellerini komple bu yönde tekrar revize etmeye başladılar.
Diğer bir etken “anlam arayışı”. Her ne kadar çalışanlar para için çalışıyor olsa da günümüz dünyasında sadece maaş için çalışmak kişileri tatmin etmiyor. Çalışanlar yaptıkları işin topluma katkısını, kendi değerleriyle uyumunu ve kişisel gelişimlerine sağladığı katkıyı sorguluyor. Bir iş yüksek maaş verse bile, eğer kişisel anlam taşımıyorsa uzun vadede motivasyon sağlamıyor.
Önceki kuşaklar için öncelik geçim kaynağı, güvenlik ve iş önemliyken yeni kuşaklar için bir kimliğin parçası olmak, kendini o organizasyon içinde ifade edebilmek de çok önem taşıyor.
Yeni kuşaktaki başarı tanımı bu bakış açısıyla değişti.
Artık birçok profesyonel için başarı, artık yüksek maaşlı bir pozisyona sahip olmak değil, kendi değerleriyle uyumlu bir işte esnek şekilde çalışabilmek anlamına geliyor. Çalışma saatlerini kişisel yaşamla uyumlu hale getirebilmek, farklı şehirlerden ya da ülkelerden çalışabilmek, gerektiğinde iş temposunu kişisel önceliklere göre ayarlayabilmek büyük önem taşıyor. İnsanlar artık, yalnızca şirket için değil, kendi hayat amaçları için de çalışmak istiyor. Bu da sürdürülebilirlik, sosyal sorumluluk, inovasyon gibi alanlara ilgiyi artırıyor.
Yeni kariyer anlayışı, işin yalnızca hayatın bir bölümü değil, bütününe entegre edilmesi gerektiğini savunuyor. Burada iş, kişinin sağlığına, ilişkilerine, kişisel gelişimine ve yaşam tarzına hizmet eden bir unsur haline geliyor.
Bu çerçevede yeni kuşak çalışanlar; Değerlerine uygun, kariyer ve kişisel yaşam arasında denge olduğu, Sürekli öğrenme ve gelişim imkânın olduğu, anlamlı hedeflerin olduğu iş arayışındalar. Şirketler önümüzdeki yıllarda bu beklentilerini göz önünde bulundurarak kendilerini bu değişime adapte etmek zorunda kalacaklar.
Şirketler esnek çalışma saatleri kurum kültürlerinde amaç odaklı yaklaşımları daha fazla öne çıkaracaklar ve kurum kültürlerinde amaç odaklı yaklaşımları daha fazla öne çıkaracaklar. “Hayaldeki iş” anlayışı, yerini hızla esneklik ve amaç odaklı kariyer anlayışına bırakıyor. İnsanlar artık yalnızca para kazanmak için değil, kendi değerlerini yaşamak, hayata anlam katmak ve iş-yaşam dengesini kurmak için çalışıyor. Bu değişim, sadece bireylerin değil, kurumların da dönüşümünü zorunlu kılıyor.
