Bu bölümde tıpta uzmanlık derneklerini, yürüttükleri faaliyetleri, varsa sorunlarını gündeme taşıyacağız. Tıpta uzmanlık dernekleri üyelerinin özlük hakları, çalışma koşulları, toplum sağlığı ile ilgili konularda sosyal sorumluluk projeleri ve diğer çalışmalarının yanı sıra bürokrasi ile fikir alışverişinde bulunarak iş birliği yapmaları bakımından önemli sivil toplum kuruluşları.
Bu bölümün ilk konuk derneğini de henüz 24 Mayıs 2022 tarihinde kuruluşunu tamamlayan Perinatoloji ve Riskli Gebelikler Derneği olarak belirledik. PERİDER Başkanı Prof. Dr. Cansun Demir uzun yıllardır perinatoloji alanında çalışan, ulusal ve uluslararası camiada alanında söz sahibi bir isim. Prof. Dr. Cansun Demir geçmişte TJOD (Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği) başkanlığını da yaptı ve halihazırda TJOD yönetim kurulu üyesi olarak görevine devam ediyor.
Türkiye’de aynı çalışma alanında çok sayıda dernek var ve yeni dernekler kurulmaya devam ediyor. Neden aynı çatı altında birleşmek yerine farklı dernekler kurmayı tercih ediyorlar, çatı dernekler altında küçük uzmanlık derneklerinin yer alması hedeflere ulaşmayı daha mı kolaylaştırıyor bütün detayları yazımızda bulabileceksiniz.
Prof. Dr. Cansun Demir’e PERİDER’in kuruluş amacı hedefleri ile ilgili sorularımızı ilettik işte yanıtları:
Hocam kısa adı PERİDER olan Perinatoloji ve Riskli Gebelikler Derneği Mayıs ayında kuruldu. Derneğin kuruluş amacını anlatabilir misiniz?
Derneğimiz; gebe takibi, doğum ve riskli gebeliklerle uğraşan tüm hekimlerin (perinatolog, perinatoloji yan dal asistanı ve kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının) sorunlarının çözülmesi, birbirine desteği ve eğitimlerinin devamı için kurulmuştur. Zaten çok sayıda olan perinatoloji alanındaki derneklere rakip olmak amacında değiliz. Biz sadece perinatologların değil, sadece bir kliniğin ya da bir kişinin değil tüm Türkiye’nin derneği olma amacındayız.
Türkiye’nin dört bir yanında çalışıp artık hepsi bir yerlere gelmiş, genç meslektaşlarım kendilerinin hiçbir dernekte bilimsel görev alamadıklarını, çatı derneğimiz Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği haricinde kendilerine yer bulamadıklarını ifade etmişlerdir. Bunun üzerine başlatılan bu girişim kartopunun büyümesi gibi hızla büyümüştür, büyümeye devam etmektedir. TJOD’nin çatı dernek olduğunun bilincinde olup her türlü iş birliği içinde olacağımızı belirtiyoruz. Hiçbir dernek veya kişi ile kavga, rekabet içerisinde olmayacağımızı belirtiyoruz. Yakında gerçekleşince göreceğiniz gibi pek çok eğitim projemiz olduğunu vurgulamak istiyoruz. Birlikte güçlü olduğumuzun bilincinde olarak dünyanın en kutsal işi olan doğum hekimliğinin hak ettiği değere ulaşması için elimizden gelen gayreti göstereceğimizin bilincinde olmanızı istiyoruz. Gebelik takibi ile, doğumla ve riskli gebeliklerle uğraşan tüm meslektaşlarımızı derneğimize üye olmaya çağırıyoruz.
Üye sayısı tıpta uzmanlık derneklerinin gücünü belirten bir gösterge mi sizce? Şu anda kaç üyeniz var?
Üye sayısı tek başına bir derneğin gücü değildir. Derneğimizin kurucular kurulunda 33 kişiyiz. Her gün derneğimize katılım için dilekçeler almaya devam ediyoruz. Bazı dernekler var ki çok üyesi var ama dernek sadece 3- 5 kişinin kontrolünde biz öyle olmayacağız.
Bir uzmanlık alanında çok sayıda uzmanlık deneği olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bir çatı altında toplanmak sesinizi duyurabilmek için daha kolay olmaz mı?
Bir çatı altında olmak sesimizi duyurmak için çok daha etkili olur doğru. Biz zaten TJOD’nin çatı dernek olduğunun bilincinde olarak hareket ediyoruz. Amacımız bölücü olmak değil TJOD çatısı altında, tüm doğumla uğraşan hekimlerin derneği olmayı hedefliyoruz.
Derneklerin sosyal sorumluluk çalışmaları ve toplumu bilgilendirme, gerektiğinde kamuoyuna açıklama yapma reflekslerini yeterli buluyor musunuz?
Türkiye’de ne yazık ki demokratik hakların kullanımı yeterli değil. TJOD başkanlığımda kürtaj yasasına karşı çıkışımız veya TJOD olarak tam gün yasasına karşı çıkmamız, uzmanlık dernekleri platformunu oluşturmamız hep böyle hareketlerdi. Şimdi ne yazık ki aynı davranışlar yapılamıyor.
Siz 2012-2016 yıllarında TJOD Başkanlığını yaptınız ve şu anda da yönetim kurulu üyesi olarak görev yapıyorsunuz. Tıpta uzmanlık derneklerinin yaşadığı zorlukları kadın hastalıkları ve doğum özelinde anlatabilir misiniz?
Türkiye’de sağlıkta dönüşüm politikaları ve bunun uzantısı olarak tam gün yasası ile birlikte ne yazık ki en fazla etkilenen branş kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığı oldu. Emek yoğun çalışan gecesi gündüzü olmayan mesleğimizde hekime şiddet, malpraktis davaları ve ekonomik olarak yeterli tatminin olmaması sonucunda gençler artık kadın hastalıkları ve doğum branşını tercih etmiyor. Gün geçtikçe mutsuz, umutsuz olan bir hekim topluluğunun derneği olmakta çok zor.
Türkiye’de kadın doğum gibi malpraktis riski olan branşlara ilgi azalıyor TUS’da maalesef cerrahi branşlar pek rağbet görmüyor bu durumu nasıl değerlendirirsiniz?
Ne yazık ki eskiden hepimizin ilk tercihi olan kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığı bir süredir eski cazibesinde değil, hekimler mümkünse hasta bakmadan, nöbet tutmadan, dayak yemeden, öldürülmeden, mahkemeye verilmeden çalışabilecekleri branşları tercih ediyorlar. Bir süre sonra ameliyatları yapacak hatta doğum yaptıracak hekim bulunamayacak. Hekimler yurtdışına gidiyor, devletten istifa ediyor. Ama ne yazık ki buna çare üretemiyor yöneticilerimiz.
PERİDER olarak öncelikli hedefleriniz neler?
Öncelikli hedefimiz doğumla uğraşan hekimleri kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarını, perinatoloji uzmanlarını üye yapmak. Doğum hekimliği ile ilgili medikolegal sorunların çözümüyle uğraşmak öncelikli hedeflerimiz.
Tıpta uzmanlık derneklerinin hedeflerine yönelik faaliyetleri için belirli bir bütçeye ihtiyaçları oluyor bu konuda zorluk yaşıyor musunuz?
Ne yazık ki bir toplantıya, eğitime, kongreye katılıp kişisel gelişimini sürdürmek isteyen hekimlerin tek kaynağı ilaç endüstrisi. İlaç endüstrisi de zor durumda dolar -euro bu kadar artmışken belirli bir rakama sabitlenmiş dövizle ilaç satmaya çalışan endüstride zamanla sponsorlukları azaltıyor bu da dernekleri ekonomik olarak çok zorluyor. Hiç değilse devlette-üniversitede çalışan hekimlerin yılda bir ana branş bir de yan dal derneğinin kongresine katılımı kurumlarınca karşılanabilse bu sorunlar azalır.
Küresel salgın sebebiyle kongre ve toplantılara bir süre ara verilmişti online toplantılar yüz yüze toplantılar ile aynı bilimsel ve sosyal etkiyi sağlayabildi mi?
Açıkçası TJOD olarak biz de pandemi döneminde çok sayıda online toplantı yaptık. Bu süreçte çok sevdiğimiz arkadaşlarımızı kaybettik. Ama online toplantılar bilimsel olarak bir boşluğu doldurduysa da asla yüz yüze toplantıların sosyalleşme, meslektaşları arkadaşları görme sohbet etme etkisini sağlayamamıştır.
PERİDER’in ilk kongresini ne zaman yapmayı planlıyorsunuz?
Perider’in ilk kongresini 2023 yılında yapmayı planlıyoruz. Henüz tarih belli değil ama klasik kongre formatında olmayacak. Daha fazla açıklamak istemiyorum taklit edilmemek için bekleyip görün derim.
