Gürkan KÖROĞLU yazdı…
Hayır diyemememizin psikolojik, sosyolojik, kültürel, din, çevre, farklı inanışlar gibi birçok alandan kaynaklanan sebepleri olabiliyor.
Başlığı okuduğumuz da bile çoğumuzda negatif bir his oluşuyor. Kimimizin içerisinden
“ olamaz” kelimesini geçiriyor. Neye hayır diyebileceğimizi bilmediğimiz halde, hayır diyebilme ihtimalinin huzursuzluğu kaplıyor içimizi.
Peki neden bu kelimeyi söylemek ya da söyleme ihtimalini bilmek biz de bu olumsuz duyguları yaratıyor, bizi kötü hissettiriyor. Bu düşünce ve hislerden dolayı biz hayır diyebileceğimiz talebe, isteğe evet diyoruz. Anlık verdiğimiz bu hayır yerine evet kararlarımız ve sözlerimiz çoğu zaman bizi sonrasında istemediğimiz bir duruma sokabiliyor.
Mutsuz oluyor ya da neden hayır demedim diye düşünüyoruz.
Hayır diyemememizin psikolojik, sosyolojik, kültürel, din, çevre, farklı inanışlar gibi birçok alandan kaynaklanan sebepleri olabiliyor.
Şimdi belli başlı hayır diyememe sebeplerimizi bir inceleyelim.
- Fırsatları kaybetmekten korkma: İnsanlar genellikle hayır dediklerinde cazip fırsatları kaybedeceklerinden, fırsat kapılarının kapanacağından korkmaktadırlar. Özellikle çalışma hayatında çok rastlanan bir durumdur. Amirlerinizin size vermiş oldukları alanınız ve beceriniz dışı bir işi büyük ihtimalle de başarılı olamayacağınızı düşündüğünüz bu işi ben yaparım düşüncesiyle hayır demeden kabul etme. Hayır dersek terfi, prim, itibar ve bunun gibi fırsatları kaçırabileceğimiz düşüncesi bizi evet düşüncesine itmektedir.
- Çatışma yaşamaktan korkma: Genel de kişiler bir talep karşısında hayır cevaplarını verirlerse talebi yapan ile çatışacaklarını, verecekleri hayır cevabının karşıda red edilme hissini düşündürerek hayır cevabını vermekten çekinirler.
- Anlayışsız, kaba, bencil görünmekten korkma: Çoğumuz “hayır” dersek karşı tarafa anlayışsız ve kaba bir kişi imajı vermekten çekiniriz.
- Grup dışına atılma korkusu: Eğer bir grup içerisinde “hayır” diyorsak, grup dışında kalma dışlanacağımızı hissederiz. Burada reddedilme korkusu hakimdir.
- Yardım etmek istiyorsunuz: Talepleri geri çevirmemek, evet diyerek iyi hissetmek, yardım etmek için hayır demiyor olabilirsiniz.
- Takdir edilme arzusu: Hayır demeyeyim, evet diyeyim ve bunun sonucunda beni takdir etsinler düşüncesi
- Kötü bir insan olurum: “Eğer ben hayır dersem, kötü bir insan olurum” düşüncesi bizi hayır demekten alıkoyar.
Yukarıdaki sebeplerle birlikte, yetiştiriliş tarzımızda hayır diyemememizi etkiler. Küçük yaştan beri bize kesin doğru olarak dayatılan bazı kalıplar bizim hayır cevabını vermemizde büyük etkendir. “İnsanlara hayır deme, yardımcı olmaya çalış”, “Kendi işini sonrada yaparsın önce ona evet de”, “Kırılır geri çevirme”, “Bize yakışmaz” gibi kalıplar bize hayır demenin ayıp, yanlış olduğu düşüncesini yerleştirmiştir.
Çoğu zaman başkalarına “evet” derken kendimize aslında “hayır” diyoruz. Başkalarının önceliğini bizimkilerle yer değiştirip kendi önceliklerimizi ikinci sıraya alarak hayır diyemediklerimizi öne alıyoruz. Hayır diyememek, herkesi memnun etmeye çalışmak, sınırları koymamak enerjimizi tüketir ve hem fiziki hem de mental yorgunluğa sebep olur.
Hayır diyebilmek bizi özgürleştirir. Zorunluluklarımızı azaltır.
Peki nasıl Hayır diyebiliriz?
Hayır diyebilmek için otomatik düşünce sistemimizi bırakıp bize gelen taleplere farkındalıklı yaklaşmamız bizi doğru karar vermeye sevk edecektir.
Bir başka önemli konu ise önceliğin biz olduğunu aklımızdan çıkarmamalı her talep geldiğinde önceliğin biz olduğunu düşünerek gelen talebi analiz ederek hayır mı, evet mi cevabını vereceğimize karar vermeliyiz.
Önceliklerimizi belirlemekte hayır deme konusunda etkili olabiliyor. Önceden planlanmış, iyi analiz edilmiş önceliklerimiz beraberinde iyi bir zamanlamayı getiriyor. Zamanlanmış bir öncelikte kolay kolay başka bir durumla yerini değiştirmiyor. Bu da bizim yeni gelen bir teklife hayır dememizi kolaylaştırıyor.
Bu konuyla bağlantılı olarak hem iş hem de özel hayatımızda zaman yönetimini iyi yaparsak gelen tüm teklifleri doğru değerlendirmemize çok faydası olacaktır.
Bu doğrultu da hayır diyeceğimiz kişilere bu hayır cevabını gerekçelendirerek, nazikçe yaptığımız sürece hayır diyebilme alışkanlığını da yavaş yavaş kazanabilmiş olacağız.
Örneğin “… şu şu önceliklerimden dolayı maalesef hayır demek zorundayım”, “.. kabul etmeyi çok isterdim ama…”, ” …bana bir düşünme fırsatı ver daha sonrasında cevap vereyim…” gibi
Yaklaşımlarla kolayca hayır diyebiliriz.
Hayatta ki en önemli kişinin siz olduğunu unutmayarak, HAYIR deyin ve özgürleşin.
