Konser, tiyatro ve sinema gibi kalabalık faaliyetler ve şehirlerarası toplu taşıma araçlarına biniş öncesi aşısız veya aşısı tamamlanmamış kişiler için PCR testi zorunluluğu uygulaması 6 Eylül Pazartesi itibariyle yürürlüğe girdi. Sadece 18 yaşının altındaki kişilerin muaf olduğu bu uygulamaya hamileler de dahil olmak üzere herkesin uyması bekleniyor. Bu durum hamile olduğu için aşı olmaktan kaçınan birçok anne adayı tarafından eleştiriliyor ancak uzmanlar hamilelikte aşı olmanın öneminin altını çiziyor. Academic Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum, Perinatoloji (Riskli Gebelik) Uzmanı Prof. Dr. Zehra Neşe Kavak anne adaylarına önemli uyarılarda bulundu:
“En başından beri söylüyorum hamilelikte COVID-19 ve bu virüse bağlı enfeksiyonlar çok daha ağır seyrediyor. Hamilelikte bağışıklık sisteminin zayıflaması, kan pıhtılaşmasına doğru bir eğilimin olması, bu tür faktörler nedeniyle özellikle hamileliğin son aylarında, doğuma yakın dönemde COVID-19’a yakalanan hamile kadınlar bu hastalığı daha ağır geçirdiğini net bir şekilde görüyoruz. Hepimiz Diyarbakır’dan gelen üzücü haberleri aldık. 2 Temmuz – 1 Eylül tarihleri arasında yaşları 26 – 35 arasında değişen 9 anne adayı tedavi gördüğü hastanede COVID-19 nedeniyle yaşamını kaybetmiş. Bu gebeliklerin hemen hemen hepsinin üçüncü trimesterde olduğunu görüyoruz. Çünkü gebeliklerinin 30 hafta ve üzerinde olduğu belirtilmiş. Sadece bu vahim tablo bile aşı olmayı reddeden hamilelerimize ders niteliğindedir. Nasıl yüksek tansiyon, şeker hastalığı, obezite COVID-19 için bir risk faktörü oluşturuyorsa hamilelik de COVID-19 için bir risk faktörü oluşturmaktadır. Bu nedenle anne adayları hiç düşünmeden aşı olmalıdır.”
“Asılsız iddialara inanmayın”
Ne yazık ki Covid-19 aşılarının gebeliğe zarar verdiği ve düşük yapmaya neden olduğuna dair asılsız iddiaların hala daha internette dolaştığını ve anne adaylarının kendi arasında tartıştığını görüyoruz. COVID-19 aşısı gebeliğe zarar vermez ve düşüğe neden olmaz asıl COVID-19 erken doğum riskini tetiklemektedir. Bu tarz endişeler taşıyan anne adayları sadece uzmanların açıklamalarıyla hareket etsinler.
“Aşı olmaktan kaçınmayın”
Şu an için yapılmış olan çalışmalardan yola çıkarak aşıların hamileler için ölçümlenmiş bir olumsuzluk yaratmadığını belirten Prof. Dr. Kavak merak edilen konuya şu sözleriyle açıklama getirdi:
“Bilimsel veriler ışığında mRNA aşısının hamileler için olumsuz etkilerinin olmadığını söyleyebiliyoruz. Hamilelere aşı uygulaması ilk olarak İsrail’de mRNA aşısı 2. ve 3. trimesterda uygulanarak başlanmıştı artık ülkemizde ve tüm dünyada hamilelere güvenle uygulanıyor. Çin aşısına gelince ise şahsi fikrim; cansız virüs aşısı olduğu için nasıl ki grip aşısını hamilelere yapıyoruz bu aşıyı da erken doğumları engellemek için uygulamak mümkün. Çünkü COVID-19’a bağlı erken doğum sık görülüyor. Anne adaylarını ve bebeklerini en çok kaybettiğimiz dönem olan 2. ve 3. trimesterde aşı yapılmasının bir problem olmadığı görüşündeyim. Hamileler tüm dünyada uygulanan ve Sağlık Bakanlığımızın da uygun gördüğü programda aşılarını olmaktan kaçınmamalıdır.”
“Gereksiz risklerden korunun”
Yürürlüğe yeni giren uygulamanın hamileleri kapsadığını belirten Prof. Dr. Kavak hamilelere tavsiyelerde bulundu; “Gebeler, kendilerini koruma konusunda çok daha dikkatliler. Tabii bebeklerini düşündükleri için tedbirlere çok daha iyi uyduklarını söyleyebilirim. Bu nedenle kalabalık ortamlardan bulunmaktan kaçınıyorlar. Bu durumda yürürlüğe yeni giren aşı kartı ve PCR zorunluluğu uygulamasının kendilerini çok etkilemeyeceklerini düşünüyor olabilirler. Ancak olası bir durumda aşı olmadığı için PCR testi vermek için hastaneye gitmek zorunda kalarak ekstra efor sarf edecekler ve her dışarıya çıktığımızda artan bulaş riskine gereksiz yere maruz kalacaklar. Ayrıca ilk gebeliğini yaşamayan birçok hamile var. Yüz yüze eğitimin başladığı bu dönemde evde okul çağında bir çocuğun olması da bir risk faktörüdür. Bu nedenle anne adayları aşılanarak gereksiz risk faktörlerinden korunacaklardır.”
“Aşının yanında D vitamini şart”
Son zamanlarda D vitaminin de COVID-19’a karşı destekleyici bir etkisi olduğu yönünde birçok görüş ortaya konuldu. Anne adayları aşı olmanın yanında bu dönemde sağlıklı bir hamilelik geçirmek adına D vitamini konusunda hassas davranabilirler. Eskiden biz D vitaminini hamilelikte taramazdık. Hamilelikte taranan rutin testler arasında değildi. Bugün artık gebe kalmayı planlayan kadınlarda hamileliğin ilk üç ayında kandaki Vitamin D seviyesine baktırmak şart. Çünkü yaşadığımız ülke güneşli bir ülke olmasına rağmen maalesef Türk toplumunda özellikle D vitamini seviyesi çok düşük. Bu yüzden hamilelik planlanılıyorsa D vitaminine özellikle baktırılmalı. Hamilelik boyunca da Vitamin D takviyesi alıp 50’nin üzerine çıkarmakta büyük fayda var. D vitaminini özellikle K vitaminiyle kombine olarak kullanmak daha doğru ve yararlı. Hamilelikte de bu şekilde kullanmakta hiçbir problem yok. Bu nedenle D vitaminini birinci sıraya koyuyoruz. Tüm bilimsel yayınların desteklediği gibi COVID-19’a karşı etkili. Diğer vitaminlerden ise C vitamini ve çinko öneriyoruz, zaten tüm hamileliğin ilk 12 haftasında 400 mikrogram kullanımı şart olan folik asit veriyoruz. Bunların haricinde propolis, çörek otu yağı gibi maddelerin viral enfeksiyonlara karşı kısmen bağışıklığı artırdığı yönünde yayınlar var ama hiçbiri COVID-19’a karşı spesifik etkili değil.
